Steeds meer mensen kiezen voor zonnepanelen. Inmiddels liggen bij ongeveer 25% van de huishoudens in Nederland zonnepanelen op het dak. Deze groeiende populariteit is mede mogelijk gemaakt door subsidies en beleidsmaatregelen, zoals de salderingsregeling. In dit artikel zullen we dieper ingaan op wat de salderingsregeling inhoudt en welke impact deze heeft op huiseigenaren en bedrijven die investeren in zonne-energie. We bespreken ook wat de verwachte ontwikkelingen zijn voor de toekomst van de salderingsregeling.
Wat is de salderingsregeling?
De salderingsregeling is een sleutelcomponent in het stimuleren van zonne-energie. Kort gezegd houdt de regeling in dat je geld krijgt voor de energie, die je met zonnepanelen opwekt en niet gebruikt. Je krijgt voor de energie, die je terug levert aan het elektriciteitsnet, dezelfde prijs als die je betaalt aan het energiebedrijf waar je stroom afneemt. Het is een effectieve manier om de kosten te verlagen en duurzaamheid te bevorderen. Door deze regeling kunnen huiseigenaren en bedrijven profiteren van een groenere en meer economische energievoorziening. Op dit moment is het nog zo dat je 100% mag salderen. Dat betekent in feite dat je de stroom, die je levert en de stroom, die je gebruikt, tegen elkaar kunt wegstrepen. Een kanttekening hierbij is wel dat als je meer terug levert dan dat je afneemt, je over dat deel een lagere vergoeding krijgt.
Financieel voordeel
Het grootste voordeel van de salderingsregeling is het financiële voordeel. De terugverdientijd op de investering is namelijk een stuk korter doordat de energierekening nog lager uitvalt. De regeling fungeert hierdoor als een stimulans voor duurzame investeringen. De initiële kosten van het aanschaffen en installeren van zonnepanelen kunnen namelijk aanzienlijk zijn. De besparingen op de energierekening op lange termijn wegen echter vaak ruimschoots op tegen deze investering. Het feit dat meer mensen kunnen investeren in zonnepanelen door de salderingsregeling is een win-winsituatie voor zowel individuen als de samenleving als geheel.
Kritiek op de salderingsregeling
Geen enkel beleid is perfect. Een van de kritiekpunten is dat de salderingsregeling niet duurzaam is op de lange termijn. Vooral gezien de snelle technologische vooruitgang in de zonne-energiesector wordt hier een vraagteken bij gesteld. Sommigen betwijfelen bovendien of de huidige regeling voldoende flexibiliteit biedt om in te spelen op toekomstige veranderingen in de energiemarkt. Daarnaast zijn er zorgen geuit over de financiële haalbaarheid op lange termijn, gezien de toenemende vraag naar duurzame energie. Het kost energiemaatschappijen namelijk veel geld. Die hogere kosten worden vervolgens doorberekend aan de consument. Dat betekent dat mensen zonder zonnepanelen door de salderingsregeling een hogere stroomprijs betalen, maar niet het voordeel hebben van zonnepanelen. Daarnaast heeft de salderingsregeling ook een flinke impact op elektriciteitsnet. Door de netcongestie is er een steeds grotere kans dat het net overbelast raakt op zonnige momenten. De salderingsregeling stimuleert consumenten namelijk niet om hun opgewerkte energie direct te gebruiken.
Afbouwen van de salderingsregeling
Politieke tweespalt
In de politieke arena staat de salderingsregeling voor zonnepanelen ter discussie. De Tweede Kamer heeft inmiddels ingestemd met een voorstel om de salderingsregeling stapsgewijs af te bouwen. In dat voorstel blijft de regeling in 2024 nog gelijk aan 2023 (100% salderen) en daalt de regeling in 2025 en 2026 naar 64%. Vervolgens wordt er vier jaar lang 9% afgebouwd en wordt in 2031 de salderingsregeling volledig stopgezet. De Eerste Kamer moet nu beslissen of zij instemmen met het voorstel voor de afbouw van de regeling. Er leven echter zorgen bij senatoren van diverse partijen en dat maakt het onzeker of de afbouw doorgaat. De sector is echter vóór afbouw van de regeling.
Financiële overwegingen
De noodzaak van afbouw van de salderingsregeling is het betaalbaar houden van de energietransitie voor de burger. De huidige regeling leidt namelijk tot kosten voor de overheid en energieleveranciers. Dat wordt doorberekend aan alle consumenten via de energierekening, ook de consumenten zonder zonnepanelen. Het financiële aspect, waarbij huishoudens met zonnepanelen momenteel minder belasting en btw betalen, speelt een belangrijke rol in het debat. Tegenstanders van de afbouw zeggen bovendien vaak dat het voor consumenten minder interessant wordt om zonnepanelen aan te schaffen zonder salderingsregeling, omdat de terugverdientijd dan toe zou nemen. Milieu Centraal heeft echter berekend dat een gemiddeld huishouden een terugverdientijd heeft van zes jaar als ze in 2024 zonnepanelen kopen.
Impact op de sector
Terwijl politici en belanghebbenden hun standpunt innemen, blijft de toekomst van zonnepanelen in Nederland gehuld in onzekerheid. De verdeeldheid leidt tot aarzeling bij consumenten en een aanzienlijke impact op de werkgelegenheid in de installatiesector. Consumenten en installateurs wachten in spanning af op definitieve besluitvorming. De onduidelijkheid zorgt ervoor dat consumenten terughoudend zijn geworden. Ook installateurs ervaren aanzienlijke omzetdalingen. Ondanks dit alles pleit de branchevereniging voor bedrijven in zonne-energie, Holland Solar, voor voortzetting van de afbouwplannen om duidelijkheid te verschaffen aan de sector.
Technologische ontwikkelingen en beleid
De technologische ontwikkelingen in de zonne-energiesector gaan snel en blijven zich ontwikkelen. Verbeterde efficiëntie van zonnepanelen, nieuwe opslagtechnologieën en slimme energienetwerken veranderen de manier waarop we energie produceren, opslaan en consumeren. Het is niet alleen belangrijk voor individuen en bedrijven om op de hoogte te blijven van deze ontwikkelingen. Ook voor beleidsmakers is het belangrijk om flexibele regelgeving te implementeren, die zich kan aanpassen aan deze evoluerende technologieën.
Conclusie
Zoals gezegd is de salderingsregeling een essentieel instrument geweest voor de groei van zonne-energie in Nederland. De mogelijke afbouw van de salderingsregeling is momenteel nog een punt van onduidelijkheid en onzekerheid. Om de energietransitie niet in de weg te staan, zal hier snel een besluit op moeten komen. Het is in ieder geval van cruciaal belang dat beleidsmakers, bedrijven en individuen samenwerken om een duurzame energietoekomst te bevorderen.
